Alle burgers krijgen straks inzage in alle vergoedingen van de parlementsleden en er komt een duidelijk loonplafond voor hun bijkomende mandaten. De hoge verwachtingen lost de werkgroep Politieke Vernieuwing daarmee niet in, “maar de eerste stappen zijn gezet”. En Kamervoorzitter Bracke? Die krijgt nu tóch een heel duidelijke tik op de vingers.
Nee, de politici die lustig verschillende mandaten cumuleren zijn nog lang de wereld niet uit. En nee, ook de vele vormen van belangenvermenging zijn nog lang niet aangepakt. De parlementaire werkgroep Politieke Vernieuwing mikte hoog, zette héél veel op de agenda, maar klopt vandaag af op weinig baanbrekend werk. Van een echte vernieuwing is geen sprake — dat geven de regeringspartijen N-VA, CD&V en Open VLD zelf ook toe — maar een aantal duidelijke regels moet het toch een pak moeilijker maken voor “graaiende” politici. Vandaag worden die regels definitief afgeklopt.
Geen geheimen meer
Zo komt er “complete transparantie” over de publieke vergoedingen die politici krijgen. Vandaag moeten de parlementsleden hun mandaten, denk aan postjes bij intercommunales of publieke vzw’s , ook al aangeven. Daar zullen ze straks ook zwart op wit hun loon of zitpenningen bij moeten vermelden. Via een officiële website van de overheid komen die open en bloot op het internet. “Politici zullen geen geheimen meer hebben voor hun kiezers”, zegt Open VLD-parlementslid Katja Gabriëls. Daarna is het aan de kiezers om een oordeel te vellen over welke mandaten wel en niet door de beugel kunnen. Wie iets niet correct aangeeft, riskeert vanaf nu ook stevige administratieve sancties en zelfs vervolging door het gerecht.
Echt diep in de portemonnee van de burgers zullen de parlementsleden ook niet meer kunnen zitten. Alle federale Kamerleden zullen niet meer dan de helft van hun parlementaire loon kunnen bijverdienen met publieke functies. Die zogenaamde 150-procentgrens bestond al, maar voor parlementsleden met speciale functies (fractieleider, ondervoorzitter,...) werd een uitzondering gemaakt. Nu niet meer.
Geen mandaten voor Bracke
Ook Kamervoorzitter Siegfried Bracke (N-VA) krijgt een duidelijke tik op de vingers. Bracke kwam in opspraak toen bleek dat hij nog altijd bijkluste in de adviesraad van Telenet. Na de heisa over de bijbehorende vergoeding, die Bracke nooit uitbetaald kreeg, stapte hij op bij Telenet.
De regeringspartijen laten nu heel duidelijk verstaan dat dergelijke bijbaantjes compleet uit den boze zijn voor een Kamervoorzitter. In de deontologische code van het parlement wordt “een duidelijke grens” getrokken. “We vragen een heel grote terughoudendheid, we gaan voor 100 procent onpartijdigheid”, zegt Brecht Vermeulen (N-VA), voorzitter van de werkgroep Politieke Vernieuwing. Concreet betekent het dat Bracke en zijn opvolgers geen (titelvoerend) burgemeester of schepen meer mogen zijn, en geen enkele functie mogen opnemen die ook maar in de buurt komt van belangenvermenging of partijdigheid. “Alleen voorzitter van de plaatselijke toneelvereniging zou bij wijze van spreken nog moeten kunnen”, zegt Vermeulen.
Zoals verwacht wordt ook het loon van Bracke ingeperkt. Als Kamervoorzitter krijgt hij nu nog 305.000 euro bruto per jaar, maar dat wordt verlaagd naar het premierloon: 290.000 euro. Als Kamervoorzitter, en dus de eerste burger van het land, krijgt Bracke wel één symbolische euro meer.
Dat de partijen nooit in de buurt kwamen van algemene afspraken over decumul, is volgens Vermeulen geen mislukking. “Voor N-VA moest dat er ook niet in zitten en kunnen de partijen dat beter intern regelen”, zegt hij. “Na het Samusocial-schandaal wilden de Franstalige partijen plots bijzonder ver gaan. Maar waar ligt de grens dan nog? Het belangrijkste is dat je de kiezer in de ogen kan kijken.”